Voor veel jongeren zijn videogames onderdeel van hun dagelijks leven. Ze spelen met vrienden, bouwen werelden en leren onderweg allerlei vaardigheden. Maar hoe kijk je daar als ouder goed naar? En welke rol speel je als opvoeder in de online leefwereld van je kind? Carla Kranenborg-van Eerd is wethouder Economie en Digitalisering van de gemeente Breda én moeder. In dit gesprek deelt ze haar visie op opvoeden in een tijd waarin videogames niet meer weg te denken zijn.
“Je hoeft geen gamer te zijn om betrokken te zijn”
Zelf gamet Carla niet actief, maar thuis wordt er volop gespeeld: “Fortnite, Animal Crossing en Brawl Stars zijn favoriet bij ons.” In plaats van aan de zijlijn te blijven staan, kijkt ze mee en stelt ze vragen. “Door te kijken en vragen te stellen leer je veel: hoe ze denken, samenwerken of omgaan met spanning. Het is hun wereld en als ouder wil ik daar onderdeel van zijn.”
Volgens de wethouder ligt daar ook een belangrijke sleutel in de opvoeding: betrokkenheid. Want videogames zijn méér dan alleen ontspanning. “Ze zijn een creatieve uitlaatklep. Ze stimuleren strategisch denken, samenwerking én vragen doorzettingsvermogen.” Tegelijk erkent ze de uitdaging: “De grootste uitdaging? De balans bewaren. Schermtijd mag niet ten koste gaan van school, beweging of echte sociale contacten.”
Daarin ligt ook de rol van ouders, stelt ze. “Als ouder kun je daar in sturen, door mee te kijken en het gesprek aan te gaan.” Dat hoeft dus helemaal niet vanuit controle of verbod. “Je hoeft geen gamer te zijn, maar betrokkenheid maakt een wereld van verschil. Kijk af en toe mee, toon interesse, vraag waar ze mee bezig zijn. Hoe beter ouders begrijpen wat er speelt, hoe beter ze kunnen begeleiden en hoe veiliger het speelveld wordt.”
Videogames als spiegel voor karakter
Wat kunnen videogames je vertellen over je kind? “Videogames geven een inkijkje in hun karakter. De één bouwt aan een eiland in Animal Crossing, de ander zoekt actie in Brawl Stars. Je ziet of ze samenwerken of juist zelf willen scoren, risico nemen of liever plannen.”
Ook in het samen spelen – of meekijken – zit waarde. “Het opent een nieuw gesprek. Je deelt iets wat voor hen belangrijk is, zonder het meteen te willen beheersen. Dat schept vertrouwen.”
“Laat kinderen meedenken over regels”
Veel ouders worstelen met het stellen van grenzen rondom videogames. Het advies: “Begin met nieuwsgierigheid. Vraag wat het spel zo leuk maakt of wat ze erin proberen te bereiken. Vanuit daar ontstaat vaak vanzelf een gesprek. Je kunt het beste afspraken maken mét je kind in plaats van vóór je kind. Laat kinderen meedenken over regels, dat werkt beter dan ze opleggen.”
Breda als voorbeeldstad voor digitale cultuur
Breda is een stad waar videogames serieus genomen worden. “De Game Week is niet alleen leuk, het laat zien dat Breda serieus werk maakt van digitale cultuur.”
Met initiatieven als de Esport Talent Hub, de B’GAME incubator voor gamestudio’s en een internationaal erkende gameopleiding bij BUas, zet Breda volop in op creatief en digitaal talent. “Dit soort initiatieven geven Breda energie en aantrekkingskracht.”
Van zorg naar kans
In publieke discussies over videogames gaat het vaak over verslaving of geweld. De wethouder begrijpt die zorgen, maar pleit voor nuance. “Niet elk spel is schadelijk en niet elk kind is hetzelfde. Het gaat om begeleiding en gezond gamen.”
In Breda wordt daar ook actief op ingezet via voorlichting en samenwerking tussen jongerenwerk, scholen en ouders. “We moeten de blik verschuiven. Van risico’s naar kansen. Niet alleen waarschuwen, maar ook begeleiden en stimuleren.”
Videogames meer dan entertainment
Carla ziet videogames als meer dan entertainment. Ze gelooft in de kracht van zogenaamde serious games, bijvoorbeeld in het onderwijs of de zorg. “Hoe moeilijk is het om je voor te stellen wat leven met dementie inhoudt? Met serious games kun je dat mensen en professionals laten ervaren.”
Ook in jongerenwerk worden videogames ingezet om jongeren te activeren. “Bij de Esport Talent Hub wordt het spelen van videogames gekoppeld aan coaching en persoonlijke groei. Jongeren ontdekken hun talenten en bouwen aan zelfvertrouwen.”
Oproep aan ouders
“Ga in gesprek met je kind, zonder oordeel. Kijk wat hen fascineert, hoe ze leren en wat ze meemaken online. Je ontdekt dan dat videogames niet alleen leuk zijn, maar ook vol kansen zitten om te groeien.”
En ook richting beleidsmakers heeft ze een duidelijke boodschap: “Beleid moet jongeren niet alleen beschermen, maar ook inspireren. Videogames zijn niet het probleem, maar onderdeel van de oplossing. Voor opvoeding, voor verbinding en voor de toekomst van de stad.”